Người dùng nên làm gì với ổ cứng hỏng? Bật mí 4 phương pháp sửa lỗi hiệu quả

Ổ cứng là một trong những linh kiện quan trọng của máy tính, nhưng giống như bất kỳ phần cứng nào khác, nó không thể tồn tại mãi mãi. Dù là ổ cứng HDD truyền thống hay SSD hiện đại, cả hai đều có tuổi thọ giới hạn và sẽ gặp lỗi theo thời gian. Khi ổ cứng hỏng, bạn có thể nghĩ rằng nó đã vô dụng, nhưng thực tế không hoàn toàn như vậy.

Vậy chúng ta cần làm gì với ổ cứng hỏng? Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn xác định tình trạng ổ cứng của mình và hướng dẫn các phương pháp sửa chữa, khôi phục dữ liệu cũng như cách tận dụng một ổ cứng cũ, dù nó còn hoạt động hay đã hoàn toàn ngừng hoạt động. Hãy cùng khám phá những giải pháp hiệu quả nhất ngay bây giờ nhé!

1. Dấu hiệu nhận biết ổ cứng bị hỏng

Ổ cứng có thể gặp nhiều loại lỗi khác nhau, từ những dấu hiệu rõ ràng đến các vấn đề khó nhận biết hơn. Việc phát hiện sớm các lỗi này giúp bạn có thể sao lưu dữ liệu và khắc phục kịp thời.

1.1. Khi ổ cứng hoàn toàn không hoạt động

Nếu ổ cứng của bạn bị hỏng hoàn toàn, máy tính có thể không nhận diện được nó khi khởi động. Bạn có thể thấy thông báo lỗi như “No bootable device” (Không tìm thấy thiết bị khởi động) hoặc “Hard drive not detected” (Không nhận diện được ổ cứng). Trong một số trường hợp, máy tính có thể khởi động nhưng bị dừng ở màn hình loading mà không thể tiếp tục.

1.2. Khi ổ cứng vẫn hoạt động nhưng có dấu hiệu bất thường

Đôi khi, ổ cứng vẫn hoạt động nhưng có những dấu hiệu lỗi mà bạn không nên bỏ qua, bao gồm:

• Máy tính bị treo ngẫu nhiên mà không rõ nguyên nhân.
• Tốc độ đọc/ghi chậm bất thường, dù ổ cứng không đầy.
• Xuất hiện lỗi dữ liệu khi mở hoặc sao chép tệp tin.
• Hệ thống báo có bad sector, tức là các khu vực trên ổ cứng không thể đọc hoặc ghi dữ liệu.
• Âm thanh lạ phát ra từ ổ cứng HDD, như tiếng lạch cạch hoặc rít nhẹ.

1.3. Cảnh báo quan trọng: Tiếng lạch cạch từ ổ HDD

Nếu ổ cứng HDD phát ra tiếng lạch cạch liên tục, có thể đầu đọc bên trong đã bị lỗi. Đây là dấu hiệu nghiêm trọng, vì ổ cứng có thể bị hỏng hoàn toàn bất cứ lúc nào. Trong trường hợp này, bạn nên tắt ngay ổ cứng để tránh làm tình trạng tồi tệ hơn và liên hệ dịch vụ khôi phục dữ liệu chuyên nghiệp nếu cần.

2. Nguyên nhân khiến ổ cứng bị hỏng

Ổ cứng bị hỏng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng không phải người dùng nào cũng dễ dàng nhận ra để đưa ra cách khắc phục hiệu quả. Dưới đây là 7 nguyên nhân phổ biến mà người dùng thường gặp phải:

2.1. Lỗi của con người

• Vô tình xóa tệp quan trọng.
• Làm rơi ổ cứng hoặc thiết bị lưu trữ.
• Xử lý sai khi tháo lắp hoặc vận hành ổ cứng.

2.2. Lỗi phần cứng

• Hư hỏng đầu đọc/ghi gây trầy xước bề mặt đĩa (tai nạn đầu).
• Lỗi bo mạch điều khiển dẫn đến mất dữ liệu vĩnh viễn.
• Linh kiện xuống cấp do sử dụng lâu dài.

2.3. Hỏng chương trình cơ sở (Firmware)

• Lỗi phần sụn khiến ổ đĩa không thể đọc được.
• Ví dụ điển hình: Lỗi BSY của một số ổ Seagate.

2.4. Nhiệt độ quá cao

• Ổ cứng giãn nở và co lại gây biến dạng bề mặt từ tính.
• Xuất hiện các vết nứt nhỏ, ảnh hưởng đến dữ liệu.

2.5. Thiệt hại do nước

• Chất lỏng xâm nhập gây đoản mạch, làm hỏng linh kiện.
• Phần lớn ổ cứng không có khả năng chống nước.

2.6. Vấn đề về nguồn điện

• Tăng điện áp do sét đánh hoặc nhiễu đường dây điện.
• Ổ cứng mất nguồn đột ngột làm đầu đọc ghi không hoạt động đúng.

2.7. Những rủi ro không lường trước được

• Tai nạn bất ngờ ngoài ý muốn.
• Các sự cố truyền thông, lỗi không thể giải thích được.

3. Nên làm gì với ổ cứng hỏng?

Trước khi tìm cách sửa chữa ổ cứng bị lỗi, việc ưu tiên là khôi phục dữ liệu để tránh mất mát đáng tiếc. Một số phương pháp sửa chữa có thể làm mất toàn bộ dữ liệu, vì vậy bạn nên thực hiện việc này trước khi tiến hành bất kỳ thao tác nào khác. Tiếp theo đó, Linh kiện Minh Khoa sẽ hướng dẫn bạn một số phương pháp nên làm gì với ổ cứng hỏng.

3.1. Cách khôi phục dữ liệu từ ổ cứng bị hỏng

Để khôi phục dữ liệu từ ổ cứng bị hỏng trước khi mất đi tất cả các thông tin quan trọng bạn đã lưu trữ, hãy áp dụng một số cách sau:

3.1.1. Sử dụng phần mềm khôi phục dữ liệu

Để phục hồi dữ liệu từ ổ cứng hỏng, bạn sẽ cần một công cụ chuyên dụng. Một trong những phần mềm đáng tin cậy là Disk Drill Data Recovery. Phần mềm này có tỷ lệ khôi phục thành công cao và đi kèm với các tính năng giúp theo dõi tình trạng ổ cứng, cảnh báo sớm các dấu hiệu lỗi.

3.1.2. Tạo bản sao ổ đĩa trước khi khôi phục

Một trong những tính năng hữu ích của Disk Drill là Sao lưu Byte-to-Byte, cho phép tạo một bản sao hoàn chỉnh của ổ cứng, bao gồm cả các khu vực lỗi hoặc không thể đọc được.

Lợi ích của việc tạo bản sao:

• Giúp bảo vệ dữ liệu gốc, tránh làm ổ cứng bị hỏng nặng hơn.
• Cho phép thực hiện khôi phục trên bản sao thay vì làm việc trực tiếp trên ổ cứng lỗi.
• Hạn chế tối đa nguy cơ mất dữ liệu khi thao tác.

3.2. Hướng dẫn sửa lỗi ổ cứng bị hỏng bằng các công cụ tích hợp sẵn của Windows

Nếu ổ cứng của bạn gặp lỗi, Windows có sẵn các công cụ hữu ích giúp khắc phục mà không cần cài đặt phần mềm bên ngoài. Trong bài viết này, chúng ta sẽ bắt đầu với 6 phương pháp đơn giản để kiểm tra và sửa lỗi ổ cứng.

3.2.1. Phương pháp 1: Kiểm tra kết nối ổ cứng

Nhiều sự cố ổ cứng không phải do hư hỏng vật lý mà do kết nối lỏng lẻo hoặc cổng bị lỗi. Trước khi thử các giải pháp phức tạp hơn, hãy kiểm tra các kết nối sau:

Đối với ổ cứng ngoài (HDD/SSD gắn ngoài qua USB):

• Tránh dùng cổng USB trên vỏ máy hoặc bộ chia USB, thay vào đó hãy kết nối ổ cứng trực tiếp vào cổng USB trên bo mạch chủ (thường nằm ở phía sau máy tính).
• Thử đổi sang cổng USB khác để loại trừ trường hợp cổng USB bị lỗi.
  Sử dụng dây cáp USB khác nếu nghi ngờ cáp bị hỏng.

Đối với ổ cứng trong (HDD/SSD gắn trong qua SATA):

• Mở vỏ máy và kiểm tra xem cáp SATA đã cắm chặt vào ổ cứng và bo mạch chủ chưa.
• Quan sát dây cáp có bị hư hỏng, đứt gãy hoặc lỏng lẻo không.
• Thử thay thế bằng cáp SATA mới nếu nghi ngờ cáp cũ bị lỗi.
• Đảm bảo dây cấp nguồn đã được kết nối đúng cách với ổ cứng.

Kiểm tra trên máy tính khác:

Nếu vẫn không nhận ổ cứng, hãy thử cắm ổ cứng vào một máy tính khác.

• Nếu ổ cứng hoạt động trên máy tính khác, có thể máy tính của bạn bị lỗi phần cứng hoặc phần mềm.
• Nếu ổ cứng vẫn không hoạt động, thì có thể ổ cứng đã bị hỏng.

3.2.2. Phương pháp 2: Quét vi-rút để kiểm tra lỗi ổ cứng

Một số trường hợp ổ cứng bị lỗi không phải do hư hỏng vật lý mà do vi-rút hoặc phần mềm độc hại gây ra. Vi-rút có thể làm hỏng dữ liệu, ngăn ổ cứng hoạt động bình thường hoặc thậm chí làm mất dữ liệu hoàn toàn.

Cách kiểm tra ổ cứng có bị nhiễm vi-rút hay không:

Bạn có thể sử dụng trình quét vi-rút tích hợp sẵn của Windows hoặc phần mềm bên thứ ba để quét ổ cứng.

1. Sử dụng Windows Security (Windows Defender)

Bước 1: Nhấn Win + S, nhập Bảo mật Windows và mở ứng dụng.

Bước 2: Chọn Virus & Threat Protection rồi chọn Quick Scan để thực hiện quét nhanh.

Bước 3: Nếu nghi ngờ có vi-rút, hãy chọn Tùy chọn quét rồi nhấn vào Quét toàn bộ (Full Scan) để quét sâu hơn.

2. Dùng phần mềm diệt vi-rút của bên thứ ba

Ngoài Windows Security, bạn cũng có thể dùng Avast, AVG, Kaspersky hoặc Malwarebytes để kiểm tra và diệt vi-rút.

Lưu ý quan trọng:

Không cài đặt phần mềm mới lên ổ cứng bị lỗi vì có thể ghi đè dữ liệu, làm giảm cơ hội khôi phục.

Nếu tìm thấy vi-rút, hãy cách ly hoặc xóa để ngăn chặn lây lan.

3.2.3. Phương pháp 3: Dùng phần mềm diệt vi-rút của bên thứ ba

Nếu ổ cứng xuất hiện trong Quản lý đĩa nhưng không hiển thị trong This PC (Máy tính của tôi), có thể là do ổ cứng không có ký tự ổ đĩa hoặc bị xung đột với một ký tự khác. Đây là một lỗi nhỏ nhưng có thể làm bạn tưởng rằng ổ cứng bị hỏng.

Cách gán hoặc thay đổi ký tự ổ đĩa:

Bước 1: Nhấn Win + X và chọn Quản lý đĩa (Disk Management).

Bước 2: Tìm ổ đĩa bị lỗi, nhấp chuột phải vào phân vùng đó và chọn Thay đổi ký tự ổ đĩa và đường dẫn (Change Drive Letter and Paths).

Bước 3: Nhấp vào Thay đổi (Change) (hoặc Thêm (Add) nếu ổ đĩa chưa có ký tự).

Bước 4: Chọn một ký tự ổ đĩa từ danh sách (ví dụ: D, E, F…).

Bước 5: Nhấn OK để hoàn tất.

3.2.4. Phương pháp 4: Định dạng ổ cứng (Giải pháp cuối cùng)

CẢNH BÁO: Định dạng sẽ xóa toàn bộ dữ liệu trên ổ cứng. Chỉ thực hiện khi:

• Bạn đã thử tất cả các phương pháp sửa lỗi khác nhưng không hiệu quả.
• Bạn đã sao lưu hoặc khôi phục dữ liệu quan trọng.
• Bạn không quan tâm đến dữ liệu trên ổ đĩa và chỉ muốn làm mới nó.

Bước 1: Nhấn Win + X > chọn Quản lý đĩa (Disk Management).

Bước 2: Tìm ổ cứng bị lỗi, nhấp chuột phải vào phân vùng và chọn Định dạng (Format).

Bước 3: Chọn hệ thống tệp (NTFS, exFAT, FAT32) phù hợp với nhu cầu sử dụng.

Bước 4: Bỏ chọn “Perform a quick format” nếu bạn muốn định dạng đầy đủ.

Bước 5: Nhấn OK > Xác nhận để bắt đầu quá trình.

Trên đây là tất tần tật các thông tin liên quan đến lỗi ổ cứng cũng như giúp bạn biết được nên làm gì với ổ cứng hỏng. Mong rằng bài viết sẽ mang đến cho người dùng nhiều thông tin cần thiết. Nếu ổ cứng bị hỏng và bạn cần mua ổ cứng mới thì đừng quên liên hệ ngay với Linh kiện Minh Khoa để được tư vấn và hỗ trợ mua hàng chất lượng, giá tốt.

Nếu bạn muốn MUA/ THAY LINH KIỆN GIÁ SỈ hoặc LẺ hãy liên hệ chúng tôi. Đội ngũ nhân viên của LINH KIỆN MINH KHOA luôn sẵn sàng hỗ trợ quý khách 24/7.

LINH KIỆN MINH KHOA ĐANG Ở ĐÀ NẴNG

• Điện thoại/Zalo Chat: 0911.003.113
• Facebook: www.facebook.com/linhkienminhkhoavn/
• Địa chỉ: 155 Hàm Nghi, Thanh Khê, Đà Nẵng